Co dalej z neutralnością klimatyczną ?
Miasta nie rezygnują z ambitnych planów
22 maja 2025 roku odbyła się kolejna konferencja w cyklu Green Warsaw Conferences „Neutralność Klimatyczna 25″
Mimo trudnej sytuacji na świecie polskie miasta nie rezygnują z planów ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz zwiększania udziału OZE w bilansie energetycznym. Chcą być neutralne klimatycznie. Pomóc w tym mają im nie tylko pieniądze z funduszy krajowych i unijnych ale partnerzy, firmy, które widzą we współpracy z samorządami swoją szansę.
Osiągnięcie neutralności to wyzwanie, które wymaga współpracy wielu partnerów i takie w tej chwili są nowe projekty. Nie da się osiągnąć neutralności działając samotnie. Wprowadzeniem do dyskusji o perspektywach neutralności podczas konferencji była prezentacja analityczki Pani Magdaleny Stretton, która pokazała jak wygląda sytuacja na świecie i w Polsce. W którym miejscu jesteśmy. Nie ulega wątpliwości ,że sytuacja w naszych miastach jest gorsza niż w wielu europejskich metropoliach ,które nie muszą mierzyć się z tematem dekarbonizacji. Mimo, że sytuacja jest trudna Polska bardzo dużo zrobiła w ciągu ostatnich kilku lat. Udział OZE w bilansie energetycznym miast znacznie się poprawił Przestaliśmy dyskutować i zaczęliśmy działać. Dużym wsparciem są na pewno programy krajowe i unijne. Pan Witold Redke z-ca dyrektora Departamentu Czyste Powietrze NFOŚiGW pokazał podczas konferencji cały wachlarz możliwości w ramach nowego programu „Czyste Powietrze” Budżet programu został zasilony 10 mld zł bezzwrotnych dotacji ze środków Funduszu Modernizacyjnego. Co nowego w programie? Dużo ale warto zwrócić szczególną uwagę na ogólnopolski system operatorów. Operatorzy programu bezpłatnie pomogą osobom o najniższych dochodach w realizacji przedsięwzięcia i jego rozliczenia. Operatorami w pierwszej kolejności będą gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW). To nowe zadanie dla samorządów ale też szansa na przyspieszenie realizacji projektów i wykorzystanie funduszy. Jednym ze słów, które chyba poza transformacją energetyczną wielokrotnie było odmieniane na sali była edukacja.
Bez edukacji mieszkańców ale i samorządów nie da się zrealizować planów dotyczących neutralności. O tym mówił również w panelu Pan Mariusz Rakut pełnomocnik Marszałka Województwa Mazowieckiego ds. Gospodarczych i Energii.
Nowe modele organizacyjne i biznesowe, takie jak np. spółdzielnie energetyczne wspólne dla kilku gospodarstw domowych czy przedsiębiorstw komunalnych mogłyby być wsparciem szczególnie w małych gminach gdyby mieszkańcy otrzymali wsparcie w ich organizacji. Dlatego tak ważną sprawą jest sieć ekspertów energetycznych, którzy pomogą w tworzeniu projektów.
Transformacja energetyczna bez, której nie da się osiągnąć neutralności klimatycznej wymaga specjalistycznej wiedzy łączącej ze sobą wiele dyscyplin ,dlatego bardzo istotny jest udział w tym procesie firm energetycznych posiadających taką wiedzę. W dyskusji panelowej podczas konferencji firma ORLEN jako partner Główny konferencji zadeklarowała wsparcie dla miast. Jako ORLEN mamy możliwość dostarczenia zintegrowanej oferty produktów i usług dla jednostek samorządu terytorialnego, która odpowiada na ich potrzeby w zakresie transformacji energetycznej i zrównoważonego rozwoju. Nasze doświadczenie, skala działalności i stabilna pozycja rynkowa sprawiają, że ORLEN jest wiarygodnym partnerem dla polskich miast i samorządów w tym procesie. Jesteśmy otwarci na dialog z przedstawicielami administracji centralne i terenowej, ponieważ transformacja energetyczna to proces, który wymaga współpracy; tylko poprzez rozwój współpracy publiczno-prywatnej i aktywne włączenie mieszkańców w procesy kształtowania przestrzeni, w której żyją, osiągniemy sukces. – mówi Stanisław Barański, Dyrektor Biura Zrównoważonego Rozwoju i Transformacji Energetycznej w ORLEN S.A.
Jednym z emitentów gazów cieplarnianych poza oczywiście budynkami są w miastach samochody .Mówimy o tym wielokrotnie i chyba nikogo już dzisiaj nie trzeba przekonywać, że zielony transport publiczny to przyszłość miast. Pytanie tylko jak to osiągnąć? Autobusy elektryczne czy wodorowe? Profesor Marek Brzeżański z Politechniki Krakowskiej przekonywał, że wodór jest paliwem przyszłości. Nie jutro ale już pojutrze może być alternatywą dla pojazdów elektrycznych w transporcie miejskim. Ma wiele zalet przede wszystkim jest apolityczny i możemy go produkować na miejscu. Problemem są oczywiście stacje ładowania ale plany rozbudowy ich w Polsce już są. Bardziej sceptycznie do wodorowych autobusów odniósł się Pan Adam Stawicki rzecznik prasowy MZA. Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie testują wszystkie możliwe technologie. „Na razie przybywa nam co roku autobusów elektrycznych ale nie wykluczamy zwiększenia taboru wodorowego-mówi Adam Stawicki. Potencjał w wykorzystaniu wodoru ,szczególnie w transporcie publicznym widzi firma ORLEN. Firma uruchomił w Poznaniu swoją pierwszą w Polsce, ogólnodostępną, całodobową stację wodorową, na której można tankować samochody osobowe, ciężarowe, a także autobusy. Poznańska stacja jest częścią projektu Clean Cities, dofinansowanego ze środków unijnych w ramach instrumentu CEF i krajowych z programu „Zielony transport publiczny”. Stacja zasilać będzie docelowo flotę 25 autobusów należących do Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji w Poznaniu. W ciągu 15 lat ORLEN dostarczy w tym celu 1,8 mln kg paliwa wodorowego, co pozwoli uniknąć 21 tys. ton emisji CO2. Rozwój infrastruktury związanej z paliwami wodorowymi jest elementem Strategii Wodorowej Grupy ORLEN. Wodór jest obecnie jednym z elementów dekarbonizacji sektora transportu szczególnie publicznego. W ramach projektu Clean Cities, realizowanego w trzech etapach, ORLEN łącznie wybuduje 24 stacje tankowania wodoru przeznaczonego zasilania miejskich autobusów, samochodów osobowych i pojazdów ciężarowych w całym kraju oraz instalacji produkcji wodoru jakości automotive we Włocławku i Szczecinie. Inwestycje te otrzymały dofinansowanie z funduszu unijnego CEF „Łącząc Europę”. O planach i projektach Orlenu w prezentacji „Orlen Dla Miast” mówiła w swojej prezentacji Pani Aleksandra Piec z z Działu Rozwoju Nowych Strumieni Biznesowych i Obszaru Strategii i Innowacji
Transport to tylko jeden z elementów całej układanki .Dyrektor Biura Infrastruktury Urzędu Miasta st. Warszawy Pan Leszek Drogosz pokazał z czy mierzy się stolica .Skąd pozyskuje energię i ciepło ,której potrzeba coraz więcej .Miasta takie jak Warszawa ciągle rosną „Panele fotowoltaiczne na budynkach miejskich , farmy wiatrowe ,odzyskiwanie ciepła odpadowego ze ścieków , zarządzanie i bilansowanie energii w mieście wszystko to robimy , po to by zwiększyć udział OZE w bilansie energetycznym miasta -mówił Dyrektor Leszek Drogosz. Projekty realizowane są we współpracy z firmami ,które są właścicielami elektrociepłowni, sieci. Ta współpraca jest kluczowa dla planów osiągnięcia neutralności klimatycznej w mieście. Ważnym tematem jest również nasze bezpieczeństwo energetyczne. Pani Joanna Sokołowska z Firmy Stoen Operator przekonywała, że możemy się czuć bezpieczni i nie grozi nam blackout. Sieć jest rozbudowywana i uelastyczniana. Wielu ekspertów zajmujących się transformacja podnosiło temat cyfryzacji, która może być dla nas kluczowa.
Panel dyskusyjny poświęcony zielonemu transportowi i transformacji energetycznej wyraźnie pokazał, że mamy coraz lepsze narzędzia .Rozwój technologii przyspieszył. Potrzeba nam jednak czasu ,determinacji i współpracy. Żeby osiągnąć neutralność trzeba łączyć siły, wykorzystywać wiedzę i doświadczenie partnerów.
Tylko w ten sposób będziemy mogli uniezależnić się od paliw kopalnych, zwiększyć nasz udział OZE w bilansie energetycznym i zapewnić czyste powietrze mieszkańcom miast. Neutralność klimatyczna nie może czekać. Miasta jak na razie deklarują realizację ambitnych planów jej osiągnięcia w perspektywie 2 dekad. Kluczem do realizacji celu może się okazać współpraca z firmami dysponującymi najnowszą technologią i naukowcami.
Elżbieta Wrzecionkowska
BLOK I
BLOK II
FILMY
BLOK I Co dalej z neutralnością klimatyczną ?
https://youtu.be/gb7–HlNm1Q – Prezentacja: Neutralność klimatyczna Polska i Świat.
Prelegent: Magdalena Stretton – analityk, Millow Consulting.
https://youtu.be/CaHtaZSxneQ – Prezentacja: Program Czyste Powietrze. Największa inwestycja w neutralność klimatyczną. Nowe zasady i rola samorządów.
Prelegent: Witold Retke – zastępca dyrektora Departamentu Czystego Powietrza NFOŚiGW.
https://youtu.be/W7wP2o_EUEY – Prezentacja: Współpraca biznesu z samorządami. Poradnik dla pracowników jednostek miejskich – opracowany w ramach programu „3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej” Termomodernizacja w praktyce – jak unikać błędów i maksymalizować efekty
Prelegent: Monika Ustrzycka, Menadżerka Projektów Strategicznych, Fundacja Veolia Polska.
https://youtu.be/kxFV6q43km4 – Panel dyskusyjny: Co dalej z neutralnością klimatyczną? Czy UE musi zweryfikować swoje plany dotyczące osiągnięcia neutralności ? Jakie zadania stoją przed nami? Współpraca biznesu i samorządów.
Moderator: Elżbieta Wrzecionkowska, Dyrektor Green Warsaw Conferences
Paneliści:
Mateusz Piotrowski – Prezes Zarządu Fundacji Veolia,
Marcin Jamiołkowski – zastępca Dyrektora Departamentu Środków Zagranicznych w NFOŚiGW,
Mariusz Rukat – Pełnomocnik Marszałka Województwa Mazowieckiego ds. Gospodarczych i Energii
Stanisław Barański – Dyrektor Biura Zrównoważonego Rozwoju i Transformacji Energetycznej w ORLEN S.A., odpowiedzialny m.in. za strategię dekarbonizacji Grupy ORLEN,
Magdalena Stretton – analityk, Millow Consulting.
BLOK II: Zielony transport i Transformacja Energetyczna
https://youtu.be/UJvxJq9wbXY – Prezentacja: Wodór nowym nośnikiem energii w transporcie
Prelegent: Prof. dr hab. inż. Marek Brzeżański, kierownik Katedry Pojazdów Samochodowych na Wydziale Mechanicznym Politechniki Krakowskiej.
https://youtu.be/ht_RNXTkj8U – Prezentacja: Działania miast na rzecz efektywności energetycznej. Optymalizacja zużycia energii Warszawska Wytwórnia Energii
Prelegent: Leszek Drogosz – Dyrektor Biura Infrastruktury UM st. Warszawy
https://youtu.be/pWUGgmOgMak – Prezentacja: Praktyczne możliwości wykorzystania różnych paliw w komunikacji miejskiej. Doświadczenia Warszawy. Co się sprawdza a co nie. Okiem praktyka.
Prelegent: Adam Stawicki, Rzecznik Prasowy MZA
https://youtu.be/M7EKEhmqCIU – Prezentacja: Orlen dla miast
Prelegent: Aleksandra Piec Dział Rozwoju Nowych Strumieni Biznesowych / Obszar Strategii i Innowacji ORLEN S.A.
https://youtu.be/tts-1yqsHqQ – Prezentacja: Wąskie gardło transformacji energetycznej. Efektywne rozwijanie infrastruktury
Prelegent: Joanna Sokołowska, Koordynator Projektu, Menedżer Stoen Operator
https://youtu.be/1yS11mB-v-4 – Panel dyskusyjny: Nowe alternatywne źródła energii. Co dalej z bez emisyjnym transportem? Główne problemy transformacji w miastach. Czy transformacja energetyczna może obyć się bez magazynów energii? Jak sfinansować transformację energetyczną?
Moderator: Mecenas Anita Szemraj Kancelaria /CMS
Paneliści:
Leszek Drogosz – Dyrektor Biura Infrastruktury Urzędu UM st. Warszawy,
Prof. dr hab. inż. Marek Brzeżański – kierownik Katedry Pojazdów Samochodowych na Wydziale Mechanicznym Politechniki Krakowskiej.
Adam Stawicki – Rzecznik Prasowy MZA,
Sebastian Krupa – Dyrektor Biura Rozwoju i Innowacji Energa SA,
Łukasz Sosnowski – Menedżer ds. Pozyskiwania Funduszy Zewnętrznych i Realizacji Projektów Badawczo-Rozwojowych w Stoen Operator.